สมาคมนักบัญชีที่ได้รับการรับรองจากชาร์เตอร์ด (ACCA1) ได้นำเสนอแนวคิดที่ได้จากการสำรวจความเห็นนักบัญชีผู้สอบบัญชีรับอนุญาตและนักศึกษาฝึกงานบัญชีจากทั่วโลก ทั้งที่อยู่ในองค์กรขนาดใหญ่และองค์กรขนาดกลางและขนาดย่อม รวมกลุ่มตัวอย่างมากกว่า 4,000 คน โดยในจำนวนนี้ประกอบด้วยกลุ่มผู้บริหารองค์กรจำนวน 827 คนการศึกษาครั้งนี้ได้สรุปบทบาทหน้าที่และทักษะที่จำเป็นของนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในยุคที่การประกอบวิชาชีพต้องปรับเปลี่ยนไปตามเทคโนโลยีภายใต้ผลกระทบจากการระบาดของ COVID-19
บล็อกเชน (Blockchain) เป็นเทคโนโลยีที่เพิ่งเกิดขึ้นมาในระยะแรกเมื่อเทียบกับเทคโนโลยีดิจิทัลด้านอื่น ๆ ที่ทุกคนใช้ในการทำงานในปัจจุบัน อย่างเช่น การวิเคราะห์ข้อมูลจาก Big Data และ Cloud Computing อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีอีกเทคโนโลยีหนึ่งที่ถือกำเนิดขึ้นและทำให้ภาคธุรกิจคาดหวังจากผู้ประกอบวิชาชีพบัญชีมากยิ่งขึ้น
สิ่งนั้นคือ Smart Contract หรือ สัญญาอัจฉริยะซึ่งทำงานบนระบบ Blockchain คือ กระบวนการทางดิจิทัล เงื่อนไข/คำสั่ง/หรือโค้ด ที่กำหนดการทำธุรกรรมไว้ล่วงหน้าโดยไม่ต้องผ่านตัวกลางใด ๆ เมื่อบรรลุเงื่อนไขทางธุรกิจที่ตกลงกันไว้ และ หรือ เมื่อถึงกำหนดเวลาเช่น การจ่ายภาษีประจำปี ที่อาจบวกค่าใช้จ่ายต้องห้ามควบคู่ไปกับการคำนวณอัตราภาษีด้วยอัตราที่ถูกต้องเหมาะสม ตัวอย่างอื่น ๆ รวมถึงSmart Contract ที่ถูกออกแบบให้ทำรายการบัญชีใดบัญชีหนึ่งในวันที่ที่กำหนด เช่น การจ่ายค่าเช่า ค่าขนส่ง รวมถึงการจำแนกข้อมูล การปฏิบัติการคำนวน และการกลับรายการ และการคืนค่าบางค่า การหักส่วนลดการใช้โค้ดโปรโมชั่น เป็นต้น Smart Contract ยังเชื่อมโยงถึงการใช้ข้อมูลจากภายนอก จากโปรแกรมจัดการฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ เช่น รายชื่อเว็บไซต์ของกรมสรรพกรหรือกรมศุลกากรทั่วโลกเพื่อการดึงเอาอัตราภาษีที่ถูกต้องตรงตามหมวดหมู่ของธุรกรรมที่เกี่ยวข้องมาคำนวน เป็นต้น
จากแนวคิดข้างต้น ทำให้องค์กรภาคธุรกิจคาดหวังอีกสองบทบาทจากวิชาชีพบัญชี นั่นคือ การเป็น Smart Contract Accountantหรือ นักบัญชีสัญญาอัจฉริยะ ซึ่งก็มีความคล้ายคลึงกับหน้าที่หลักของนักบัญชีในการจัดทำงบการเงินแต่ควรมีทักษะในการวิเคราะห์เพื่อให้งบการเงินใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจได้มากขึ้น และ Smart Contract Auditor หรือ ผู้สอบบัญชีสัญญาอัจฉริยะ โดยในบทความนี้จะกล่าวถึงบทบาทของ Smart Contract Accountant
1ACCA (the Association of Chartered Certified Accountants) คือ องค์กรวิชาชีพบัญชีสากลที่มีสมาชิกกว่า 227,000 คนจาก 179 ประเทศทั่วโลก
เนื่องจากหลักการทำงานของ Smart Contract ต้องมีการป้อนคำสั่งก่อนเพื่อให้ระบบประมวลผลได้ หากระบบไม่ได้รับการป้อนคำสั่ง ก็ไม่สามารถประมวลผลได้ ดังนั้น Smart Contract Accountant อาจนำความรู้ทางบัญชี ภาษีและกระบวนการดำเนินงานของธุรกิจมาใช้ในการกำหนดชุดของเงื่อนไข/คำสั่ง/หรือโค้ดที่ประมวลผลด้วยตัวเองนี้ นักบัญชีอาจทำงานร่วมกับโปรแกรมเมอร์หรือนักพัฒนาซอฟแวร์ผู้กำหนดเงื่อนไขการคำนวณค่าในบล็อคเชนที่หน่วยงานใช้อยู่ เช่น การกำหนดภาษาคอมพิวเตอร์ (ตัวอย่าง เช่น ภาษา C++, Solidity และ Javascript เป็นต้น) เพื่อใช้พัฒนา Smart Contracts ในบล็อคเชน เป็นต้น
บทบาทของ Smart-Contract Accountant จึงมีทักษะการวิเคราะห์ธุรกิจ ความรู้ทางบัญชี ภาษี และกระบวนการดำเนินธุรกิจ มากขึ้นกว่าการเป็นทักษะการบันทึกบัญชีในการบรรลุเป้าหมายขององค์กรภาคธุรกิจ นักบัญชีมืออาชีพจำเป็นต้องนำข้อมูลทางการเงินจากโปรแกรมมาวิเคราะห์และประเมินเงื่อนไขที่เหมาะสมกับลักษณะการดำเนินธุรกิจ และเพื่อเป็นการตรวจสอบว่า เมื่อโปรแกรม หรือซอฟแวร์ นั้นได้ถูกพัฒนาขึ้นมา จะสามารถเติมเต็มความต้องการขององค์กรและคู่ค้าได้เหมือนที่ระบุไว้ในเอกสารสัญญาและข้อตกลงที่เป็นลายลักษณ์อักษรได้หรือไม่
เมื่อต้องทำธุรกรรมการเงิน Smart Contract Accountant จะต้องทดสอบว่า ชุดเงื่อนไข/คำสั่ง/โค้ดที่ถูกกำหนดไว้นั้นสะท้อนความเป็นจริง คือ มีการประมวลผลตามกิจกรรมที่กำหนดไว้หรือไม่ ข้อมูลประเภทใดที่ต้องหา ต้องเก็บไว้ในระบบเพื่อให้การประมวลรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
| นอกจากนี้ นักบัญชียังจำเป็นต้องมีทักษะด้านเทคโนโลยี (IT) เพื่อเข้าใจว่าอะไรจะเกิดขึ้น หากมีคนแก้ไขหรือใส่ข้อมูลเพิ่มเติมที่มาเกี่ยวข้องหรือขึ้นอยู่กับข้อมูลใน Smart Contract นี้ สิ่งเหล่านี้รวมไปถึงการจัดทำรายงานประจำเดือน ประจำไตรมาส เพื่อวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับสภาพแวดล้อมธุรกิจที่มี Smart Contract ดำเนินอยู่ หรือบางทีนักบัญชีต้องเข้าใจเรื่องช่องทางการเชื่อมต่อ เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างซอฟแวร์ (API) ที่เชื่อมต่อกับบล็อคเชน เพื่อการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพกับนักพัฒนาโปรแกรมและฝ่าย IT ถ้าหากนักบัญชีอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีการใช้ซอฟแวร์ที่หลายหลาย การส่งผ่านโอนถ่ายประมวลผลข้อมูล (นอกบล็อคเชน) นั้นต้องเผื่อเวลา และต้นทุนในการแปลภาษาคอมพิวเตอร์ด้วยเช่นกัน |
| โดย ส่วนงานต่างประเทศ |
 |
 |
 |
